Szczególnym atutem tej pozycji jest opisanie konkretnych historii i dylematów bohaterek uzupełnionych o odniesienia do badań naukowych - ale przedstawionych w przystępny sposób. Sama autorka - dr Lotta Borg Skoglund jest specjalistką zajmującą się teoretycznie i praktycznie ADHD. Łączy praktykę lekarską z pracą akademicką i z aktywnością w organizacjach non profit i w stowarzyszeniach pacjentów.
Co ważne, jest wiele opracowań dotyczących ADHD u chłopców, natomiast przez lata temat ADHD u dziewcząt pozostawał w cieniu. Sprawiało to, że dziewczyny mogły czuć się niewidoczne, nierozumiane…, a ich zachowania niejednokrotnie nie były łączone z ADHD.
Wiem o tym z własnej praktyki. Pracując zawodowo jako psycholożka, a potem psychoterapeutka, posiadająca jednocześnie doświadczenie zawodowe w procesach diagnostycznych psychologicznych, poznawałam dziewczyny i kobiety, które wykazywały symptomy ADHD i/lub były podczas procesu diagnostyki Często słyszały one od otoczenia: „ADHD to przecież chłopięca diagnoza” albo „gdybyś się bardziej postarała, łatwiej byłoby ci się skoncentrować”.
Tymczasem dziś wiemy, że na ADHD mają wpływ czynniki genetyczne, a występowanie ADHD u obu płci jest nawet w 80% uwarunkowane dziedzicznością. U obu płci – nie tylko u chłopców.
Jako psycholożka zajmująca się zgłębianiem wiedzy teoretycznej i zajmująca się praktycznymi przypadkami w ramach pracy w ośrodku NFZ czy komercyjnej działalności, niejednokrotnie zastanawiałam się nad rozdźwiękiem pomiędzy teorią i klasyfikacjami diagnostycznymi, a rzeczywistymi doświadczeniami i przeżyciami pacjentek. Przypadki ADHD u chłopców były częściej dostrzegane, być może dlatego, bo wymagały niejednokrotnie działań interwencyjnych innych osób.
Książka ,,Dzieciństwo, dorastanie i dorosłość kobiet z ADHD. Wyjście z cienia” pokazuje jednak, że nawet jeśli zachowania wynikające z ADHD nie prowokują natychmiastowych działań otoczenia, nie oznacza to, że pacjentki nie wymagają wsparcia. Ich stan równie mocno wiąże się z cierpieniem i wewnętrzną potrzebą zmiany.
Ciekawą i wartą uwagi perspektywę rzucają przedmowy zawarte w książce - dają one dodatkowe spojrzenie na temat ADHD u kobiet. To właśnie w tej publikacji można odnaleźć refleksje na temat poziomu świadomości społecznej w postrzeganiu dziewczyn i kobiet z ADHD. Często stanowią one grupę, która „nie rzuca się w oczy”, a jednocześnie toczy samotną walkę – gromadząc z czasem coraz większe pokłady cierpienia, rozczarowania, frustracji i rozpaczy.
W tym miejscu warto dodać, iż w odniesieniu do badań wiadomo, iż ADHD jest uwarunkowanym biologicznie zaburzeniem ogólnorozwojowym, gdzie pewne funkcje mózgu kształtują się ze znacznym opóźnieniem. Wiąże się to m.in. z niemożnością opanowania emocjonalnego swoich reakcji. Książka Skoglund wyraźnie to artykułuje.
Autorka przedstawia aktualny zakres wiedzy na temat działania mózgu osób z ADHD oraz funkcjonowania takich osób, co daje jeszcze pełniejszy obraz zrozumienia pacjentek z takim rozpoznaniem.
Książka zawiera konkretne i przejrzyste informacje m.in. o: historii rozumienia ADHD; różnicach pomiędzy ADHD a ADD; obrazowym wyjaśnieniu istoty ADHD; znaczeniu diagnostyki, leczenia, psychoedukacji, wsparcia emocjonalnego i poznawczego; roli płatów czołowych i móżdżku w funkcjonowaniu ADHD; wpływie hormonów na ADHD, funkcjonowaniu kobiet z ADHD podczas cyklu menstruacyjnego i menopauzy; częstym współwystępowaniu z ADHD depresji i zaburzeń lękowych, czy zależnościach między ADHD a chorobami neurodegeneracyjnymi. Znalazły się także informacje dotyczące życia zawodowego, rodzinnego i relacyjnego z perspektywy partnerki, dziewczynki, matki, dziecka, rodzica z ADHD.
Dla wielu pacjentek ADHD nie jest jedyną trudnością w codziennym funkcjonowaniu.
Lotta Borg Skoglund zwraca finalnie uwagę, że u nastolatków i młodych dorosłych często przed rozpoznaniem ADHD pojawiały się ponadto fobia społeczna lub zespół lęku uogólnionego, a także tendencje do eksperymentowania z tytoniem, alkoholem czy narkotykami – co ma znaczenie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne. Dodatkowo zdaniem autorki książki, około 10% ankietowanych przez nią kobiet przyznawało się, iż na pewnym etapie swojego życia, zmagało się także z zaburzeniami odżywiania.
Osoby obserwujące u kogoś ADHD lub dostrzegające u siebie trudności powiązane z zaburzeniem mogą dzięki tej książce poczuć i zrozumieć, na czym polegają te trudności.
Lektura tej książki pozwala lepiej zrozumieć, na czym polegają problemy z koncentracją uwagi, kontrolą procesów poznawczych i motywacyjnych. Pomaga także rozwinąć empatię wobec dziewcząt i kobiet, które na co dzień zmagają się z tymi wyzwaniami.
Te wszystkie informacje zostały zawarte na zaledwie niecałych 250 stronach, a mimo to książka jest wyjątkowo przejrzysta i czytelna.
Dzięki odniesieniom zarówno do osobistych historii kobiet oraz do badań naukowych, a także wiedzy teoretycznej, publikacja dostarcza praktycznych informacji przydatnych zarówno dla specjalistów, np. pracowników służby zdrowia, lecz także dla dziewczyn i kobiet z diagnozą ADHD i tych, które podejrzewają u siebie to zaburzenie.
Polecam tą pozycję, gdyż niełatwe zagadnienie zostało przedstawione w prosty sposób, a ułożenie treści powoduje dalsze zaciekawienie. Opisy przypadków dotyczą realnych kobiet, co daje coraz lepsze rozumienie problematyki ADHD.